اسب تراوا پیشوانه مهر

✍توسکانیوز_ فربد زاوه ؛ هومر در ایلیاد و اودیسه داستانی نقل میکند که اکثرا آن را شنیده یا خوانده ایم. نبردی فرسایشی بین یونانیان و ساکنین تروا که ده سال به طول انجامید و نهایتا یونانیان با حقه ای هوشمندانه و ساخت اسب چوبی بزرگ توانستند از سد دروازه تروا عبور کنند و شب هنگام بر ساکنین ساده لوحی که اسب را هدیه خدایان دانسته بودند حمله ور شوند و سالها مقاومت را براحتی در هم بشکنند. چندی پیش، در یک گروه تخصصی خودرویی، عزیز فرهیخته و دانشمندی مجوز واردات خودرو را به اسب تروا تشبیه کرده و معتقد بود گشایش درها بازار، سبب نابودی صنعت خودروی داخل میشود. هرچند استفاده از تمثیل افسانه تروا برای آسیب پذیری صمعت خودرو ایران به درستی صورت گرفته بود، اما همانطور که بسیاری پیام هومر را داستان تروا بعد از گذشت چند هزار ساله درست درک نکرده اند، دوست دانشمند ما هم علت ناتوانی در رقابت صنعت خودرو را اشتباه تشخیص داده است. حقه اسب تروا، یک راه حل هوشمندانه متداول در رقابتهای سیاسی و اقتصادی است. وقتی قدرت نبرد و برتری نباشد یا بازار در پشت دیوار و بارو حمایتهای بی حد و حصر دولتی با سخاوتمندی به عده ای محدود هدیه داده شده باشد، بازرگانان، صنعتگران و سیاستمداران هوشمند رقیب، تلاش میکنند با استفاده از وسوسه و فریب، از سدها بگذرند و و به درون ساختار و بازار نفوذ کنند. تشخیص این به ظاهر هدیه، هوشمندی خاصی نیاز دارد تا گرفتار وسوسه نشویم. اما آنچه مغفول مانده است، نقش پررنگ فساد و توهم تروایی ها از قدرتی است که با اندک وسوسه ای از داخل نابود شد. اگر ساکنین تروا به درستی خود را تقویت کرده بودند و در پشت دیوار و باروی بلند تروا پنهان نمی ماندند، اگر به نبرد در زمین خود تمرین کرده بودند، در مواجه با سربازان یونانی داخل اسب شکست مفتضحانه نمی خوردند. درواقع مقاومت ده ساله ساکنین تروا نه از قدرت و تعقل که از بلندی دیوار بود. عینا این وضعیت در صنعت خودروی ایران قابل مشاهده است. قهرمانان پرمدعی صنعت خودرو در وزارت صمت، خودروسازان و قطعه سازان، تنها در پس دیوار بلند ممنوعیت واردات و تولید رقبا و حفظ انحصار میتوانند به حیات خود امیدوار باشند و اگر تولید و واردات حتی با تعرفه های نسبتا بالا برای رقبا در درازمدت آزاد بماند، شرکتهای دولتی ناکارآمد و وزارت صمت حامی آن، توان مقابله و رقابت خود را از دست میدادند و مفتضحانه شکست خواهند خورد. به همین دلیل وزیر کهنسال صمت در دولت یازدهم سیاسانه، به تدریج تولیدکنندگان و واردکنندگان بخش خصوصی را محدود و نهایتا حذف کرد و با هوشمندی خاصی، شرایطی را ایجاد کرد که خلف وعده شرکتهای فعال باقیمانده گریز ناپذیر شود تا قوه قضائیه ناگریز از برخورد به دلیل حجم شکایات مشتریان شود. برای حفظ همین انحصار است که هر شرکتی که تلاش کند در داخل سری بلند کند با کوهی از مشکلات و موانع تصنعی مواجه میشود که خود هیچ نقشی در ایجاد آنها ندارد و تنها توسط بدنه اجرایی کشور به صورت تصنعی برای توقف فعالیت وی ایجاد میشود تا با چند هزار تعهد معوق مواجه شود و نهایتا عاقبتی بهتر از زندان و محکومیت کیفری در انتظارش نباشد، در حالی که حجم تعهدات معوق در ایران خودرو و سایپا نزدیک به یک میلیون دستگاه است، ولی مصونیت آهنین مدیران آن، امکان برخورد قضایی را سلب مینماید. آنچه صنعت خودروی کشور را نابود کرده است، بی توجهی به جانفشانی سالیانه بیش از بیست هزار نفر و خسارت جانی چند صد هزار نفر از مشتریانی است که در جاده ها قربانی کیفیت و ایمنی نازل محصولات داخلی میشوند. صنعت خودرو نه توسط واردکننده و نه رقبای تولید کننده داخلی و نه خودروسازان خارجی که توسط مدیران بی کفایتی که با احداث سایتهای غیر اقتصادی در داخل و خارج، سخاوتمندانه خزانه های مالی شرکتها را حراج کردند نابود شده است. صنعت خودرو نه از دمپینگ شرکتهای چینی که از بی توجهی به تنگ نظری و به کار نگرفتن استعدادها و نخبگان داخلی، محدود ماندن انتصابات در حلقه دوستان محفلی و الویت روابط نسبی و سببی و آقازادگی و دامادی بر ضوابط آسیب دیده است. صنعت خودرو نه تنها نتوانسته است ارزش افزوده ای برای اقتصاد ملی ایجاد کند که پرداخت سالیانه صدها میلیارد دلار یارانه انرژی به اقتصاد ملی تحمیل کرده است. آری، براستی هیچ بازرگان و صنعت گری در دنیا در استفاده از حقه اسب چوبی لحظه ای درنگ نخواهد کرد اما آنچه ما و صنعت و اقتصادمان را نابود میکند، حقه رقبا نیست که بی کفایتی، ناکارآمدی، ریا و دروغ حلقه مدیرانی است با احداث یک دژ دور بازار خودروی ایران و بستن دربهای آن و به گروگان گرفتن جان و مال مشتریان ایرانی و حذف اندک روزنه رقابت فعالان خصوصی این حوزه، دهه ها از این صنعت ارتزاق کرده اند.