توسکانیوز/ محسن بوذری سراوانی/در دورانی که جهان به‌سوی نظم چندقطبی پیش می‌رود و شکاف میان شرق و غرب عمیق‌تر شده است، ایران ظرفیت آن را دارد که در بازی قدرت‌ها نقش‌آفرینی هوشمندانه و مستقل داشته باشد. اما یک مانع جدی در این مسیر، تصویری است که سال‌ها از ایران به‌عنوان «تهدید امنیتی» ساخته شده؛ تصویری که فرصت‌های همکاری را می‌سوزاند و دیپلماسی را محدود می‌کند.
ایران، با موقعیت ژئوپلیتیکی ویژه و منابع حیاتی انرژی، می‌تواند برای اروپا یک شریک انرژی، برای چین یک مسیر امن در پروژه‌های ژئواکونومیک، و حتی برای آمریکا، در برخی پرونده‌ها مانند افغانستان، یک همکار امنیتی باشد؛ همان‌طور که در سال‌های گذشته همکاری‌هایی میان ایران و آمریکا در افغانستان و عراق تجربه شد، و توافق برجام در روابط ایران با اروپا افق تازه‌ای گشود.
از سوی دیگر، هرچند ایران در بلوک شرق نیز شراکت‌هایی با روسیه و چین دارد، اما این شراکت‌ها همیشه هم‌راستا نیستند. در قفقاز، منافع ایران و روسیه هم‌پوشانی کامل ندارند و چین نیز به‌دنبال نفوذ عمیق در مسیرهای ترانزیتی است. بنابراین، ایران باید از سیاست «وابستگی صفر» پرهیز کرده و به‌جای آن، موازنه فعال در دستور کار قرار گیرد.
در کنار این راهبرد، بهره‌گیری از سیاست‌هایی مانند «ابهام راهبردی» و «عدم هدف‌گیری دولت‌ها» می‌تواند تصویر امنیتی ایران را تلطیف کرده و آن را به‌عنوان یک بازیگر معقول، محاسبه‌گر و منعطف معرفی کند؛ بازیگری که می‌تواند به‌جای تهدید، به‌عنوان «شریک اجتناب‌ناپذیر» در نظم آینده منطقه دیده شود.
نتیجه : نه دشمنی دائمی با غرب، نه وابستگی کور به شرق. ایران باید بازیگری باشد چندلایه، مستقل و هدفمند؛ با زبان دیپلماتیک بازسازی‌شده، با دیپلماسی فعال، و با سیاستی که بتواند از شکاف‌های قدرت در نظام بین‌الملل، فرصت بسازد، نه تهدید.
