✍توسکانیوز/ علی نقی مهرورز/فعالیت های کشاورزی در مناطق مختلف استان گیلان که دارای پتانسیل های گردشگری بوده، در حال افول است. این امر تحت تاثیر محدودیت منابع برای ایجاد ظرفیت های جدید در بخش کشاورزی ، محدودیت و خرد شدن اراضی ، تغییر نگرش روستاییان نسبت به فعالیت در این بخش و مشکلاتی که فراروی بخش کشاورزی قرار دارد ، می باشد .
نواحی روستایی گیلان به دلیل برخورداری از ظرفیت مناسب برای فعالیت های گردشگری، مورد توجه گردشگران قرار داشته و مستعد ایجاد و توسعه گردشگری است. با وجود قابلیت های وسیع در زمینه گردشگری کشاورزی و روستایی در استان مان ، برنامه جامعی برای توسعه پایدار آن تدوین و اجرا نشده است تا هم پیامدهای منفی آن کاهش یابد و هم این که جامعه محلی و گردشگران از منافع آن بهره مند شوند .
گام نخست در توسعه گردشگری روستایی، شناسایی موانع و چالش های آن است. نبود تبلیغات کافی، فقدان فرهنگ پذیرش گردشگر، عدم آشنایی گردشگران از فرهنگ روستاییان، پایین بودن دانش روستاییان پیرامون نیازها و حوائج گردشگران ، ضعف سرمایه اجتماعی در مناطق روستایی، تفاوت فرهنگی بین میزبانان و گردشگران روستایی و … از مهم ترین موانع اجتماعی و فرهنگی و آموزشی موثر بر توسعه گردشگری روستایی می‌باشند .
بر اساس ترجمه گزارش توسعه کشاورزی چین که توسط مرکز پژوهش های مجلس انجام شده است ، تا اواخر سال۲۰۱۱، تعداد 85 هزارروستا در سرتاسر کشور چین فعالیت هایی را در زمینه کشاورزی تفریحی (گردشگری کشاورزی) و گردشگری روستایی انجام دادند. در این میان ۱/۷ میلیون نفر در زمینه کشاورزی تفریحی و گردشگری روستایی به فعالیت پرداختند که ۱/۵ میلیون نفر از آنها در حوزه کشاورزی تفریحی فعال بودند و بیش از ۳۰هزارپارک بزرگ کشاورزی تفریحی نیز وجود داشت. کشاورزی تفریحی و گردشگری روستایی ۷۲۰میلیون نفر بازدیدکننده در سال۲۰۱۱ را به خود جذب کرد و میزان فروش حاصل از این طریق به ۲۱۶میلیارد یوآن رسید و در مجموع، ۲۶میلیون نفر از این طریق اشتغال پیدا کردند.
اکنون که مناطق روستايي استان با مشکلاتي هم چون بيکاري، بهره وري پايين کشاورزي، مهاجرت روز افزون به شهرها و حاشيه نشيني مواجه اند، توسعه گردشگري روستايي مي تواند در جهت رفع اين مشکلات موثر واقع شود. گردشگری روستایی، عامل اشتغال زایی و ایجاد درآمد است و می تواند راهي يرای توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع روستایی گیلان و حمایت از محیط زیست و فرهنگ روستاییان باشد .
فعالیت های گردشگری پیامدهایی مثبتی برای مردم مناطق روستایی دارد و اقتصاد و فرهنگ و ارتباطات محیطی روستاها را تحت تاثیر قرار می دهد اما روستاییان نگرانی هایی دارند که باید مورد شناسایی و توجه قرار گیرند . این نگرانی ها معطوف به استفاده از منابع آبی آنها ، ایجاد آلودگی هایی در حوزه های آبی، خاکی، صوتی و… توسط سرمایه گذاران است .
یکی از جنبه های مهم در مدیریت پروژه های گردشگری در مناطق روستایی ، مدیریت زمان اجرای پروژه های گردشگری است. شناسایی عوامل مهم و تاثیر گذار تاخیر در اجرای پروژه ها می تواند بستر رویارویی با این عوامل را فراهم نماید. عمدتا تامین منابع مالی علت اصلی ایجاد تاخیر در پروژه های گردشگری در مناطق روستایی معرفی می شوند اما کمبود منابع مالی تنها یکی از مشکلات پروژه های گردشگری در روستاها می باشد.
یکی از مهم ترین مشکلاتی که گریبان پروژه های گردشگری روستایی را گرفته و باعث عدم تمایل برخی از سرمایه گذاران شده ، معارضان محلی است؛ معارضین، شامل ساکنین مناطق اطراف پروژه های گردشگری و نهادهای بومی هستند که برای سرمایه گذاران مشکل ایجاد می کنند. سرمایه گذاران برای پیشرفت پروژه ، مجبور می شوند یا همکاری هایی فراتر از حد معقول را بپذیرند و هزینه های سنگینی هم برای ساکت نگه داشتن معارضین متحمل شوند و یا این که باید هزینه های تعلیق و تعویق پروژه را بپذیرند .
برای حل مشکلات سرمایه گذاری در مناطق روستایی استان ، اتخاذ نگرش سیستمی و همه جانبه و تشکیل نهادی واحد ، مرکب از تمامی مسئولین و نهادهای مرتبط با توسعه روستایی و گردشگری ، ضرورت دارد . اگر قرار است گردشگری روستایی جانی بگیرد و جایگاه خود را در برنامه های گردشگری استان بدست آورد باید موانع موجود بر سر راه توسعه این بخش مرتفع شوند . آموزش کوتاه مدت دهیاران و شوراها و افراد کلیدی روستا و افزایش آگاهی مردم روستا درباره منافع و مزایای گردشگری، تسهیل امور اداری ، تربیت نیروی انسانی در زمینه گردشگری روستایی و بالابردن سطح اطلاعات آنها و … می تواند گره های مشکلات توسعه گردشگری روستایی را بگشاید .
