یادداشت مدیر مسئول
حضانت
حضانت اطفال به معنی نگهداری و تربیت طفل از سوی کسانی است که در قانون مشخص شده‌اند. بر اساس ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی «نگاهداری اطفال حق و تکلیف ابوین است ،یعنی علاوه بر اینکه حضانت و نگهداری از طفل وظیفه پدر و مادر طفل است، هیچ کسی هم نمی‌تواند بدون مجوز قانونی یا حکم دادگاه، این حق را از آنها سلب کند ابوین است ،یعنی علاوه بر اینکه حضانت و نگهداری از طفل وظیفه پدر و مادر طفل است، هیچ کسی هم نمی‌تواند بدون مجوز قانونی یا حکم دادگاه، این حق را از آنها سلب کند.
حضانت اطفال در گذشته، در صورت فوت پدر، به طور عرفی و اجتماعی، نگهداری از کودک به خانواده پدری سپرده می‌شد، اما ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی برای جلوگیری از آثار نامناسب تربیتی بر طفل، مقرر کرده است که «در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت طفل با آن که زنده است خواهد بود؛ هرچند متوفی پدر طفل بوده و برای او قیم معین کرده باشد.
حضانت فرزندی که مادرش را از دست می‌دهد، به طور طبیعی با پدر او است و هزینه‌های این نگهداری نیز باید از طرف پدر تامین شود. اما اگر پدر طفل فوت کرده باشد، حضانت بر اساس ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی با مادر طفل خواهد بود. اگر هم مادر نتواند هزینه‌های طفل را تامین کند، جد پدری باید هزینه متعارف نگهداری از طفل را به مادر پرداخت کند. میزان هزینه متعارف در صورت وقوع اختلاف در این زمینه، با دادگاه خواهد بود.
بر اساس ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی «هیچ یک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل به عهده آنها است، از نگاهداری او امتناع کند. در صورت امتناع یکی از ابوین، حاکم باید به تقاضای دیگری یا به تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی‌العموم، نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت به عهده او است الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا مؤثر نباشد، حضانت را به خرج پدر و هر گاه پدر فوت شده باشد، به خرج مادر تامین کند.
بر اساس ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی «هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت او است، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای مدعی‌العموم هر تصمیمی را که برای حضانت طفل‌مقتضی بداند اتخاذ کند.
مواردي كه مي تواند از مصاديق تغيير حضانت باشد عبادتند از
۱: اعتياد زيان آور به الكل،مواد مخدر،قمار
اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
ابتلاء به بيماري رواني به تشخيص پزشكي قانوني
۲: سوء استفاده از طفل يا احيار او به ورود به مشاغل ضد اخلاقي مانند فساد،فحشاء،تكدي گري،قاچاق
۳: تكرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
در خصوص حضانت فرزندان صغیر و محجورین متصل به صغر سن نیز
حضانت فرزندان صغير يا محجورینی که متصل به زمان صغر باشند و پدرشان به مقام والاي شهادت رسيده يا فوت نموده باشند با مادران آنها است،مگر آنكه عدم صلاحيت آنان با حكم دادگاه ثابت شده باشد.
تعيين هزينه متعارف جهت حضانت با دادگاه است و ازدواج مادر نيز مانع از ادامه حضانت او نمي شود.
ضمانت اجراي ممانعت از اجراي حكم دادگاه چنانچه به حكم دادگاه حضانت و نگهداري طفل بر عهده كسي قرار گيرد و پدر يا مادر يا هر شخص ديگري مانع از اجراي حكم شود يا از استرداد طفل خودداري نمايد،دادگاه تا زمان اجراي حكم شخص ممتنع را بازداشت مي نمايد.
