توسکانیوز/ نقی هدایتی/واقعا قصد نداشتم در روزهایی که مردم ایران عزادار شهادت رییس جمهور عزیز و همراهانش هستند و کشور هم در شرایط انتخاباتی قرار دارد وارد دعوای بی حاصل سرخآبی های پایتخت شوم اما به دلیل حساسیت موضوع و نوع ادبیات اهانت آمیزی که مدیرعامل باشگاه پرسپولیس علیه سرپرست گیلانی باشگاه استقلال در رسانه ملی، داشته ، ترغیبم کرد تا به عنوان یک گیلانی و پیشکسوت ورزش چند نکته را قلمی نمایم :
۱- جامعه مشترک ایرانیان متشکل از اقوام و فرهنگ های محلی متنوعی است که هر کدام از این فرهنگ ها و اقوام، علاوه بر هویت مشترک ایرانی- اسلامی، دارای خرده فرهنگ ها و هویت های منطقه ای و محلی خاص خود نیز می باشند. از همین روست که جامعه ایران را جامعه ای چند قومی یا چند فرهنگی می نامند. موضوع تنوع قومی و فرهنگی از آن جایی که در ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی با موضوعات و مقولاتی چون وحدت و یکپارچگی ملی و هویت ملی و نیز امنیت ملی است ضمن این که یک فرصت است اما در شرایط خاص می تواند سبب ساز چالش ها و بحران هایی برای حکومت و مدیریت جامعه شود . بی مبالاتی در استفاده از الفاظی که تحقیر یک قوم و یک فرهنگ در ورزش حساسی چون فوتبال ، می تواند پی آمدهای امنیتی به دنبال داشته باشد و وزارت ورزش و جوانان و مالکان جدید دو باشگاه استقلال و پرسپولیس با درک چنین شرایطی است که باید به مسئولیت های خود در انتخاب مدیران این دو باشگاه ، آگاه باشند.
۲- جامعه ورزش و به ویژه فوتبال ، برای سربلندی ایران عزیز و برافراشتن پرچم پرافتخارمان در میادین ملی و منطقه ای و جهانی، تلاش های زیادی داشته اند. ورزشکاران و قهرمانان ما از اقوام مختلف ایرانی هستند که با هویت ایرانی و اسلامی در تیم ملی و باشگاه های مختلف ، فعالیت می نمایند ؛ بنابراین ، اهانت مدیر باشگاه پرسپولیس به گویش زیبای مردم گیلان ، نمی تواند و نباید به روح جمعی ایرانی ما آسیبی وارد نماید و یا سبب سوء استفاده دیگران گردد. باید اجازه داد که کمیته اخلاق فدراسیون با ارامش و تدبیر به وظایف قانونی خود در این خصوص عمل نمایند.
۳- در رویکرد جامعه شناسی ورزش، فرهنگ به یک تعبیر به معنای همه ساختارهای ورزش و تربیت بدنی و در تعریف دیگر، شامل همه سازوکارهای رفتاری در ورزش می شود . در این نگرش، ورزش به منزله یک امر فرهنگی، شیوه ای تربیتی و جزیی از شخصیت انسانی و یک ضرورت اجتماعی است . از سوی دیگر فوتبال به عنوان یک خرده فرهنگ، دارای کارکردهای اجتماعی و فرهنگی فراوانی است و به واسطة خلق فضایی که در آن، مردم به شیوهای احساسی و پرشور، به تجربة هویت مشترک خویش میپردازند ، موجب تشدید اتحاد و همبستگی هواداران و خود تیمهای فوتبال، به یک منبع هویت مشترک تبدیل می شوند ؛ بنابراین ، فوتبال، باید تقویت کننده انسجام اجتماعی ، سلامت و میکانیزمهای شادی آفرین اجتماعی باشد چنین فضایی میتواند در پهنه عمومی، به خلق انرژی های مثبت ، منتهی شود و به درمان بسیاری از آسیب های اجتماعی بپردازد .
۴- یکی از اساسی ترین سازمان های ورزشی ، باشگاه های ورزشی بویژه باشگاه های فوتبال هستند . باشگاه فوتبال مهم ترین نهاد در توسعه این ورزش است. این نهاد در بعد همگانی، قهرمانی و حرفه ای تاثیرگذار است و نقش بسیار مهم و مؤثر در عمومی کردن فوتبال از یک سو و ارتقای فوتبال قهرمانی و حرفه ای از سوی دیگر دارند و با ایجاد انگیزه و جذب جوانان به فوتبال، تربیت ورزشکار و برگزاری رقابت های مختلف باعث شور و نشاط در جامعه می شوند اما می دانیم که باشگاه های فوتبال ما صرفا یک تیم بوده و عنوان باشگاه را یدک می کشند و تمرکزشان هم عمدتا بر روی فوتبال است و در رشته های دیگر ورزشی سرمایه گذاری نمی کنند و …
۵- در باشگاه های ما ، بستر ها و ساختارهای لازم برای هدف گذاری ، سیاست گذاری و برنامه ریزی ، جهت اعتلای فرهنگ و حاكم كردن ارزش ها و اصول اخلاقی در باشگاه ها، انجام نشده است. یک درصد از هزینه های گزافی که برای استخدام کادر فنی و ورزشکاران و هزینه های حمل و نقل و رسانه ها و … انجام می شود در حوزه فرهنگی هزینه نمی گردد ؛ در واقع ، نمی شود برخی از فعالیت های منقطع و تبلیغی و تقویمی را فعالیت فرهنگی نام نهاد. برنامه های فرهنگی باید در ساختار باشگاه ها تعریف شود . حضور در مدارس و یا مراكز بهزیستی ، نزدیكی بیشتر با مردم، احترام به قوانین ، رفتار اجتماعی مناسب و چگونگی برخورد با مردم ، رفتار حرفه ای ، احترام به پیشکسوت ، تماشاگر، داور ، و رقیب ، مراقبت از سلامت حریف ، احترام به قوانین و ارزش های اجتماعی، حفظ محیط زیست، مسئولیت پذیری اجتماعی و … از جمله موضوعاتی است که باید در برنامه ریزی فرهنگی باشگاه ها مورد توجه قرار گیرد.
۶- وقتی نظام انتصابات مدیران باشگاه های فوتبال عموما از قاعده شایستگی تبعیت نمی کند و تابعی از روابط و رانت و منافع است ، حوزه اخلاق و فرهنگ هم در ردیف اولویت های اصلی مدیران باشگاه ها قرار ندارد و رسیدن به جام، دغدغه اصلی و محوری انان است، نمی شود انتظار داشت که با بی اخلاقی ها ، فساد و شرط بندی و تبانی و درگیری و … در سطوح مختلف فوتبال برخورد شود . در این شرایط دسترسی به جام با روش های غیر متعارف و دلایل مختلف توجیه پذیر می گردد.
۷- در پایان باید تاکید شود باشگاه های پرسپولیس و استقلال که از سرمایه های فوتبال کشور به شمار می روند تا چندی قبل تحت پوشش وزارت ورزش و جوانان بوده و پس از واگذاری باز هم نظارت های این وزارت خانه بر فعالیت این دو باشگاه جاری است گو این که مالکان سرخابی ها ، به ظاهر خصوصی هستند اما در اصل به نوعی اراده دولتی بر آن ها حاکم است ؛ از این رو ، حتی با فرض خصوصی بودن مالکیت و با توجه به جایگاه وسیع اجتماعی آن ها که ده ها میلیون هوادار و سرمایه اجتماعی دارند ، انتصاب اعضای هیات مدیره و مدیران عامل این دو باشگاه باید تحت قاعده شایستگی انجام پذیرد و مدیریت این باشگاه ها به دلیل برخورداری از مرجعیت اجتماعی با دقت و وسواس بیشتری انتخاب شوند تا به قول هنری فرانکفورت، استاد فلسفۀ دانشگاه پرینستون، “چرند” نگویند و بی جهت برای مردم و نظام تولید هزینه نکنند.
